Killa misimanta / Gato Ocioso


Resultado de imagen para cuento el gato ociosoShuk misi killa killa kashpa, paypak Apu Tungurahuata mana yanapasha mana uyasha, nishka.
Shuk puncha Apuka payta nishka:
— Yanunki
— Misika mana yanushachu nishka, mana yanushachu, ñawi millma ruparinka nishpa.
— Apuka. ¡Utka! muchikuta churashpa, yakuman rinki, nishka
Mana muchikutapash churashachu kachu rinriyukmi kani.
— Apuka, piñarishpa kaparirka. Shinashpaka kiwata aparimukri.
Chay killa misika nirka:
Mana kiwata aparimushachu, llushka washami kani.
Apuka nirka.Ukta! yantata ninapi rupachi, Misika nirka, mana chaytapash rurashachu. Utun makiyukmi kani.
Shinaka Apuka nishka:
¡Chay puyupi tiyarinki!.
Mana puyupi tiyarishachu, chupayukmi kani nishka.
Chaymanta shuk ukuchata rikushpa.
Apuka kaparirirka:
— ¡Ukta! ¡Ukta! Chay ukuchata hapikri.
— Misika ña, nin.
Chaymantaka misika pawashpami ukuchata hapinkapak rirka.

==================================
En Castellano.

El gato ocioso
Había un gato ocioso, que no quería obedecer ni ayudar a su ama la Apu Tungurahua. Un día, la Apu le había dicho:
¡Ve a cocinar!
— Yo no voy a cocinar. No voy a cocinar porque las barbas de mi cara se van a quemar, dijo.
— ¡Rápido! Ponte el sombrero y ve a traer el agua, había dicho la Apu.
— No me pongo el sombrero porque largas como cuernos tengo las orejas, replicó el gato.
En la cultura kichwa del Ecuador el volcán Tungurahua es conceptuado como una deidad femenina. De ahí su calificativo de “Apu”. Nótese igualmente la serie de actividades domésticas, generalmente asumidas por las mujeres y para las cuales, sin éxito, pide ayuda al gato.


Lugar: Quinchuquí, Otavalo (Imbabura), 1976

Comentarios

  1. Este comentario ha sido eliminado por el autor.

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Me gusta como va iniciando la historia pero me deja en incertidumbre.Por lo tanto me gustaría saber más como termina el gato o como decide actuar la Apu con el rebelde gato.

      Borrar
  2. La ama Apu era un volcán símbolico o una mujer

    ResponderBorrar

Publicar un comentario

Entradas más populares de este blog

El ratón y el águila/ UKUCHA ANKAWAN

MAMA SUSANAPA WAWAN ANACHA