Entradas

MAMA SUSANAPA WAWAN ANACHA

Imagen
 Ancha unay watamanta limamanta, llaqtanta kutisqa. Maman Susanas, wawanta kusikuspan weasinpi chaskisqa. Anachapa samarinankamas, utqayllaman, wakannmanta lichita chawarquspan, matipi, machkayuqta wawanman quaqa. Anachas,  miski lichita upyaruspan mamanta, tapusqa: _ Mamay  ¿Imanasqataq kaypi chiri lichita nana upyankichikchu? Mama Susanas, asiriykuspan, kutichisqa: _ Wakachanchikmi rifrigiraduraman mana yaykuyta atinchu. ANITA, LA HIJA DE DOÑA SUSANA.      Anita, después de muchos años, de lima volvió a su pueblo. Su mamá Susana, con mucha alegría la recibió a su hija en su casa. Mientras descansa Anita, Mamá Susana ordeñó la leche de su vaquita y la comvidó, con rica ulpada en un mate. Anita después de haber tomado la rica leche, le preguntó a su mamá: _ Mamá, ¿Por qué aquí no toman leche helada? Mamá Susana, sonriente, la respondió: _ Pues hijita nuestra vaquita , no cabe en la refrigeradora. ...

Killa misimanta / Gato Ocioso

Imagen
Shuk misi killa killa kashpa, paypak Apu Tungurahuata mana yanapasha mana uyasha, nishka. Shuk puncha Apuka payta nishka: — Yanunki — Misika mana yanushachu nishka, mana yanushachu, ñawi millma ruparinka nishpa. — Apuka. ¡Utka! muchikuta churashpa, yakuman rinki, nishka Mana muchikutapash churashachu kachu rinriyukmi kani. — Apuka, piñarishpa kaparirka. Shinashpaka kiwata aparimukri. Chay killa misika nirka: Mana kiwata aparimushachu, llushka washami kani. Apuka nirka.Ukta! yantata ninapi rupachi, Misika nirka, mana chaytapash rurashachu. Utun makiyukmi kani. Shinaka Apuka nishka: ¡Chay puyupi tiyarinki!. Mana puyupi tiyarishachu, chupayukmi kani nishka. Chaymanta shuk ukuchata rikushpa. Apuka kaparirirka: — ¡Ukta! ¡Ukta! Chay ukuchata hapikri. — Misika ña, nin. Chaymantaka misika pawashpami ukuchata hapinkapak rirka. ================================== En Castellano. El gato ocioso Había un gato ocioso, que no quería obedecer ni ayudar a su ama la Apu Tungurahua...

El ratón y el águila/ UKUCHA ANKAWAN

Imagen
 (Harawi) Huk punchawsi, anka tutamanta huk urqupi ukuchawan tupanakunku. Ankas ukuchata tapusqa: ¿Imatataq ruwachkanki? nispa. Ukuchataqsi kaynata kutichin: Ñuqaqa wawaykunapaqmi mikunata apachkani. Hinaspas ankaqa ukuchata nisqa: ¡Yarqasqam kani!, Mikusqaykim. Ukuchataqsi, mancharisqa kanata kutichin: Amapuni, ñuqata mikuwaychu, wawaykunata qusqayki. Ankaqa, ¡Chiqaqchá! nispa sunqun ukullapi nisqa. Chayqa kusisqa, mana payta mikusqachu. Ukuchaqa, qunqayllamantas, ankata kaynata niykun: Haku purisun, wawaykunata, qumusayki, nispa. Hina ankataqa purichin. Chaymantas, ukuchaqa, qunqayllamanta, huk tuquman yaykuykun, hinas ankaqa nin: ¡Wawantachá quwanqa!. Chaymanta, kusisqa, ukuchata wawantinkunata suyasqa. Manas ukuchaqa rikurimunchu, qipa karu tuquntas lluqsirqusqa. Ankaqa, tuqupa siminpis suyaykuchkan. Ukucha mana rikurimuptintaq ankaqa nin: Paytach riki mikuyman karqa nispa Maypipas tarillasaqpunim, nispa. ñuqata yanqalla llullaykukuwan: wawayta qusayki nispa. Chayta nispas han...